خشم به عنوان یکی از حالت های عمومی عاطفی در نظر گرفته می شود . و می تواند از تحریک ملایم و دلخوری به شکل شدید ، دیوانه وار  شکل پیدا کند و متفاوت شود . و به صورت تغییراتی بارز در فرد ، قابل مشاهده است . طبق نظر روانشناسان خشم نسبت به نوعی پرخاشگری که با استناد به شدت واکنش عاطفی و ظرفیت افراد برای حفظ کنترل رفتاری خود بیان می شود ، متمایز است . خشم به عنوان یکی از حالات اساسی عاطفی در نظر گرفته شده است و شادی ، غم و ترس از جمله احساسات اولیه ای بوده که در این گروه قرار می گیرد . غرور ، احساس گناه و شرم احساسات پیچیده تری هستند که بعد ها در طول زندگی بروز پیدا می کند . خشم و پرخاشگری ، اغلب به صورت کاملا جداگانه مورد بررسی قرار می گیرند . 

چه زمانی خشم تبدیل به مشکل می شود ؟

زمانی هیجان خشم تبدیل به مشکل و یا به نوعی اختلال می شود که شدت آن زیاد می شود ، مدت آن طولانی می شود و به کرات رخ می دهد و باعث اختلال در زندگی و عملکرد اجتماعی ، شغلی ، تحصیلی و خانوادگی فرد می شود و روی ارتباطات او اثر منفی می گذارد . 

بر اساس گفته ی مشاور تلفنی خشم یک هیجان است ولی پرخاشگری و خشونت کاملا متفاوت است . برخی خشم و پرخاشگری را یکی می دانند ولی این دو کاملا با یکدیگر متفاوت است . خشم یک احساس درونی و پرخاشگری رفتاری بیرونی است . خشم احساس طبیعی است که همه ی انسان ها تجربه می کنند و کسی را نمی توان پیدا کرد که تا حالا خشم را تجربه نکرده باشد ولی پرخاشگری اصلا طبیعی نیست و در واقع افرادی هستند که نمی توانند با تجربه کردن احساس خشم آن را کنترل کنند و در نتیجه تبدیل به پرخاشگری می شود . 

در حالت کلی می توان گفت که همه ی افراد فارغ از هر شرایط سنی ، جنسی و یادگیری خشم را تجربه می کنند . اما پرخاشگری را تجربه نمی کنند . و به عبارتی صحیح تر از لحاظ شدت ، مدت ، تعداد دفعات و اثرات آن برخی افراد بر سایرین برتری دارند . از طرفی ما به دنبال این نیستیم که به افراد یاد دهیم احساس خشم نکنند بلکه می خواهیم یاد بگیرند احساس خشم خود را به نحوی کنترل کرده تا منجر به پرخاشگری و در نهایت باعث آسیب به خود یا دیگران نشود . 

خشونت چیست؟

خشونت جزء مسائل اجتماعی حاد به شمار می رود که در تمام گروه های دینی ، نژادی و تمام سطوح تحصیلی ، شغلی ، اقتصادی و اجتماعی مشاهده می شود . و تحقیقات نشان می دهد که شامل طیفی از اعمال عمدی خشن جسمی ، روانی ، عاطفی و کلامی می باشد که تاثیر منفی بر سلامت جسم و روان فرد و درک از خود جا می گذارد . در جامعه ی امروزی به دلایلی چون گسترش فقر ، عدم توجه به مسائل معنوی و انسانی گرایش به خوش گذرانی ها ، سقوط خانواده ، ارزش های تربیتی و ... سبب افزایش خشونت شده است . 

تفاوت های جنسیتی در پرخاشگری :

طبق نظر مشاور مراکز مشاوره در نزد بیشتر مردم چنین پنداشتی وجود دارد که مردان بیشتر از زنان پرخاشگری می کنند و مردان نیز انجام رفتار های پرخاشگرانه بیشتری را گزارش داده اند تا زنان . اما می توان گفت که وقتی که افراد هیچ گونه تحریکی نشده باشند مردان به طور معنا داری بیشتر از زنان احتمال دارد که علیه دیگران پرخاشگری کنند . اما در موقعیت هایی که تحریک وجود دارد به ویژه تحریک شدید ، این تفاوت ها از بین می رود . مورد دیگر میزان ، نوع و جهت پرخاشگری در زنان و مردان متفاوت است . تحقیقات نشان می دهد که مردان بیشتر از زنان احتمال دارد که به اشکال مختلف پرخاشگری مستقیم دست بزنند مانند حمله ی جسمی ، هل دادن ، عقب راندن و داد کشیدن و ..... اما زنان بیشتر به شکل غیر مستقیم یعنی با شایعه پراکنی و غیبت و ..... پرخاشگری خود را نشان می دهند . 

خشونت در حیوان ماده ، تنها وقتی کاملا برانگیخته می شود که در پاسخ به تهدید باشد ، به ویژه هنگامی که پای فرزند در میان است . حال آن که خشونت جنس نر بیشتر در رقابت ، قدرت نمایی و ...فعال شود . خشونت طلبی بیشتر در جنس نر گذشته از هر چیزی ، ممکن است بر اثر برتری بیولوژیکی باشد . 

بر اساس تحقیقاتی که توسط مشاوران قبل ازدواج انجام شده دردناک ترین خشونت ها در میان انسان ها خشونت های روانی مانند قضاوت کردن ، تحمیل کردن عقاید خود ، توهین های کلامی و خشونت عاطفی و ...... که ممکن است از آثار آن بی خبر باشیم ولی در بلند مد روان انسان را به شدت تحت تاثیر منفی و مخرب قرار می دهد .