اختلال وسواسی جبری از جمله اختلالاتی در روانشناسی می باشد که افکار مزاحم ، آداب و رسوم وسواسی مربوط به اشتغال های ذهنی و نمود های عملی تکرار شونده ظاهر می شود که روند طبیعی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و این تاثیر منفی می باشد و موجب اتلاف وقت در زندگی روزانه او می شود . وسواس ممکن است به صورت عملی یا فکری باشد .
میزان شیوع وسواس در زنان و مردان چگونه است ؟
اختلال وسواسی جبری بعد از اختلال افسردگی می باشد که نیازمند بررسی دقیق تشخیص و درمان در مراکز درمان افسردگی و وسواس می باشند . بر اساس تحقیقاتی که انجام شده در بزرگسالان مرد و زن یکسان می باشد ولی در میان نوجوانان پسر بیشتر از دخترها دیده می شود و همچنین بر اساس آمار هایی که جمع آوری شده افراد مجرد و بیکار بیشتر از افراد متاهل و دارای شغل به این اختلال روانی مبتلا می شوند .بر اساس مطالعات روانشناسان متخصص تهران زنان بیشتر در مورد تمیزی وسواس دارند ، اما مرد ها بیشتر در مورد افکار ممنوعه و تقارن وسواس دارند . منظور از افکار ممنوعه افکاری است که فرد نباید در مورد آن ها فکر کند مانند فکر کردن در مورد آسیب زدن به کسی یا کشتن بچه ، وسواس رابطه جنسی ، وسواس مذهبی و یا فکر کردن در مورد ابتلا به بیماری جسمانی .
انواع اختلال های وسواس چیست ؟
- اختلال بد ریخت انگاری بدن :
افرادی که به اختلال بد ریخت انگاری بدن مبتلا هستند دائما و به صورت تکرار شونده اشتغال ذهنی نسبت به وجود نقص در بدن ، ظاهر و چهره ی خود دارند و این باور ها و اشتغال های ذهنی موجب آسیب در روند طبیعی زندگی فرد می شود . فرد آن را نگرانی افراطی و عذاب آور و فاجعه آمیز تلقی می کند . این نوع وسواس در مرد ها ممکن است در مورد هیکل و اندام عضلانی باشد .این مرد ها مدام به این فکر مشغول هستند که اندام جسمانی و جثه کوچکی دارند و از ضعف عضلانی بدن خود شکایت دارند که نتیجه آن گرفتن رژیم غذایی خاص و استفاده از انواع مکمل های غذایی و حتی گاهی غیر مجاز و خطر ناک برای سلامتی را به همراه دارد . در افراد مبتلا به اختلال بد ریخت انگاری بدن فاجعه آمیزی به میزان بالایی وجود دارد که اشتغال ذهنی مداوم و مکرر در مورد نقص های جزئی ظاهری منجر به آن می گرددو برای مثال فرد به خودش می گوید که من زشت هستم یا من چاق هستم . این افراد به سختی می توانند افکار خود را کنترل کنند و مانند بیمارا وسواسی مجبورند برخی کار ها را تکرار کنند مثلا وارسی کردن پیوسته خود در آینه ، استفاده بیش از حد از لوازم آرایشی، نظر خواهی مکرر از دیگران در مورد وضع و ظاهر خود . درست است که همه افراد نسبت به ظاهر خود و تمیز و مرتب بودن آن اهمیت می دهند اما افراد مبتلا به این اختلال به میزان بالایی این کار را انجام می دهند و به عبارتی می توان گفت که اکثر زمان خود را صرف این کار می کنند . این افراد از عمل ها و جراحی های زیبایی استفاده می کنند و در نهایت نسبت به ظاهرخود راضی نیستند . شلیع ترین زمان بروز این اختلال در سنین 15 تا 30 سالگی می باشد و بیشتر مبتلایان مجرد می باشد .
- اختلال احتکار :
این نوع اختلال ، بیشترین تخریب را در کارکرد هایی مانند خوردن و خوابیدن و آراستگی و بهداشت به همراه دارد . برای بسیاری از افراد ، جمع کردن نوعی سرگرمی دلچسب است اما در افراد مبتلا به اختلال احتکار ، نیاز به جمع کردن و انبار کردن بخشی از مشکل است و مشکل بزرگ تر این است که آن ها از دارایی های خود نمی توانند دل بکنند و دلبستگی عاطفی نسبت به آن ها دارند و حتی با وجود این که افراد نسبت به آن اشیا بی اهمیت باشند ، باز هم آن ها در دور انداختن ، مقاومت می کنند . در اغلب مواقع این افراد تعداد زیادی از چیز های مختلف را انبار کرده اند مانند مجموعه ای از لباس ها ، اشیا عتیقه و .... گاهی اوقات ، جمع کردن این افراد خانه شان را به زباله دان تبدیل می کند و این افراد ترس وسواسی در مورد این که روزی در آینده وسایل خود را ازدست می دهد و این وسایل به دردشان خواهد خورد و همچنین باور های غلط در مورد اهمیت اموال و وسایل خود دارند و دلبستگی هیجانی شدید به دارایی های خود دارند . این نوع اختلال بر اساس تحقیقات کلینیک روانشناسی وسواس در میان زن و مرد شیوع یکسانی دارد اما بر اساس مطالعات دقیق تر به این نتیجه رسیدند که نشانه های احتکار در بزرگسالان مسن تر مثلا از سنین 60 سال به بالا و همچنین در افراد مجرد و بیوه بیشتر است و این نوع اختلال در نوجوانی شروع می شود و در تمام طول حیات ادامه دارد .
تشخیص انواع اختلال های وسواس نظیر اختلال وسواسی جبری ، اختلال بدریخت انگاری بدن ، اختلال احتکار ، اختلال کندن مو و اختلال پوست کندن بر عهده روانشناس اختصاصی می باشد زیرا که تشخیص صحیح و یافتن علت های آن جهت انتخاب درمان موثر برای بهبود شرایط فرد و ایجاد زندگی ایده آل و مناسب مهم می باشد . مرکز روانشناسی بالینی انتخاب نو با روانشناسان مجرب خود در درمان اختلال های روانی فعالیت می کند .
دیدگاه خود را بنویسید