بر اساس مطالعات انجام شده در خصوص انتخاب زوج 4 نظریه مطرح شده است که در ادامه آن ها را بیان می کنیم.

نظریه همسان همسری:

بر اساس این نظریه هر فردی سعی می کند نزدیک ترین فرد را از نظر باورها و ویژگی های مختلف فرهنگی، مذهبی، اجتماعی، تحصیلی، سنی و سایر زمینه ها برگزیند.

نظریه ناهمسان همسری:

طبق نظر متخصص مشاور ازدواج این نظریه معتقد است که هر کدام از دو جنس زن و مرد به طور ناخودآگاه سعی می کنند فردی مخالف ویژگی های موجود خود در بیابند تا کمبودها و خلا های شخصیتی و رفتاری خود را جبران کنند.

نظریه فیلتر:

این نظریه معتقد است که بر اساس یک سری الگوها، باورها، آرمان ها، گرایش ها و معیارهی فردی و خانوادگی اقدام به فیلتر نمودن افراد از بین گزینه های مختلف می نماید.

تئوری تکمیل نیاز:

بر اساس این تئوری افراد متضاد یکدیگر را جذب می کنند و افراد جذب کسی می شوند که خلاهای روانی، جسمی یا مالی او توسط فردی که از نظر این ویژگی ها غنی است پر شود، یعنی ما جذب کسی می شویم که او آنچه را که ما نداریم اما دوست داریم که داشته باشیم را داشته باشد.

خطاهای رایج در ازدواج چیست؟

عدم هشیاری و نادیده گرفتن علائم هشداردهنده:

اگر که با جملاتی که در ادامه مطرح می کنیم آشنا باشید خطای رایج را نشان می دهد. این جملات شامل ((چرا این همه مدت متوجه این رفتار او نشده ام.)) ((قبلا اینطوری نبود، حالا اخلاقش کلا عوض شده))(( اگر از اول می دانستم به هیچ عنوان ازدواج نمی کردم))(( ای کاش جواب بله نمی دادم))(( انگار چشم هایم را بسته بودند و هیچ چیز را ندیده ام))(( اگر اول می دانستم رابطه را شروع نمی کردم)). این جملات و عبارات مشابه نشان از غفلت و ناهشیاری در طول رابطه دارد که فرد دانسته یا ندانسته چشم خود را بر علائم هشداردهنده بسته و به راحتی از کنار آن ها می گذرد و به امید اصلاح طرف مقابل و تغییر دادن او همه چیز را نادیده می گیرد و زمانی که هشیاری خود را دوباره پیدا می کند دیگر کار از کار گذشته است. و همه ی این حرف ها نشان می دهد که ما از اول علائم هشداردهنده را جدی نگرفته ایم در حالی که این ویژگی ها از همان ابتدا در فرد بوده ولی ما آن ها را ندیده ایم.

عدم کفایت پرسش های هدفمند:

کسانی که خودپنداره ضعیف یا گذشته ناخوشایندی دارند و نمی خواهند این سوایق برملا شود معمولا سعی می کنند از هرگونه جواب و سوال طفره روند و همین امر موجب پنهان ماندن بسیاری از مسائل می شود و در ظاهر ممکن است که هر دو طرف خرسند باشند اما در آینده مشکلات زیادی را تجربه خواهند کرد.

تن دادن به رابطه موازی:

افرادی که متاهل بوده و یا به طور همزمان درگیر دو یا چند رابطه هستند نمی توانند گزینه ی خوبی برای یک رابطه پایدار محسوب شوند. چنین افرادی یا مشکلات و کمبودهای شدید عاطفی و شخصیتی داشته و یا افرادی هستند که در طلاق عاطفی یا متارکه بوده اما جدا نشده اند. و این افراد بهانه های مختلفی برای ادامه دادن رابطه دارند برای مثال به زودی جدا خواهم شد، مشکل جدی با همسرم دارم، دوستش ندارم و به خاطر بچه ها با هم زندگی می کنیم و .... چنین رابطه هایی سرانجام نداشته و ویرانگر خواهد بود و به همین دلیل توصیه می شود که به هیچ وجه خود را درگیر چنین روابط اشتباهی نکنید.

رابطه بر اساس تفاهم در زمینه خاص:

بر اساس مطالعات مشاوره تخصصی خانواده اغلب رابطه ها زمانی شکل می گیرند که دو نفر به طور اعجاب انگیزی در یک یا دو زمینه خاص اشتراک دارند برای مثال علایق خاص متنند کوهنوردی،موسیقی و .... نگرش یا باور خاص، عقاید خاص و ... چنین زمینه های باعث می شود که طرفین به غلط تصور کنند که در کلیه امور زندگی تفاهم و اشتراک مفهومی دارند و بر اساس این باور غلط وارد رابطه می شوند که بعدا احساس می کنند تعارض ها و اختلاف نظرهایی که در سایر زمینه های زندگی دارند بسیار بیشتر از مواردی است که بر سر آن ها تفاهم داشته اند. 

رابطه به خاطر ویژگی های خاص و برجسته:

طبق نظر دکتر روانشناس ویژگی های منحصر به فرد مانند قهرمانی در رشته خاص، رنگ چشمان، موقعیت اجتماعی، می تواند شبانه روز مشغله ذهنی شما شود و باعث شود که شما جذب آن ویژگی شده و از بقیه ابعاد شخصیتی و رفتاری باز بمانید. غافل از این که همان یک ویژگی برای شما در طول زندگی بسیار عادی خواهد شد ولی بسیاری از ویژگی هایی که هیچ گونه همسانی نداشتید باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی خواهد شد.

عدم پذیرش مسئولیت رفتار های خود:

بدترین حالت زمانی است که طرفین متوجه علت و نتیجه رفتارهای خودشان نباشند و آن ها را فرافکنی نموده و به بهانه های مختلف آن را توجیه می کنند. و در چنین حالتی هیچ کس مسئولیت رفتارهای خود را نمی پذیرد و طرف دیگر را مسبب رفتارهای خود می پندارند. و به جای کنترل خود طرف مقابل را به شدت کنترل می کنند و در ادامه چنین وضعیتی رابطه با شکست مواجه می شود. 

ازدواج یکی از مسائل مهم در زندگی هر فرد است و باید دقت زیادی در تصمیم گیری شود به همین دلیل توصیه می شود که با کلینیک روانشناسان در ارتباط باشید و با آن ها مشورت کنید.