بسیاری از کج خلقی های اجتماعی را باید در خانواده جست و جو کرد و بر اساس مطالعات خانواده آسیب زا خانواده متلاشی و خانواده متزلزل را می توان نام برد. که در ادامه به آن ها می پردازیم.

خانواده گسترده و متلاشی:

بر اساس گفته بهترین مشاوران خانواده ویژگی های یک خانواده گسیخته و متلاش عبارت اند از عدم ثبات که علت عدم ثبات را می توان در عدم موفقیت اعضای خانواده در انجام تکالیف نقش خود جست و جو کرد. پدر و مادر که عضور اصلی خانواده هستند، نتوانسته اند نقش واقعی خود را ایفا کنند و شاید فقط در دنیا آوردن آن ها نقش داشته اند و در توجه به رشد روانی آن ها کاری نکرده اند.طلاق و جدایی یکی از موارد دیگر است که می توان به آن اشاره کرد، بعضی از والدین تصمیم به جدایی می گیرند و این باعث تزلزل خانواده و متلاشی شدن آن می شود.مورد دیگر خانواده درون تهی است که در آن خانواده هیچ مهر و محبت و عاطفه ای بین افراد وجود ندارد و این در حالی است که افراد باید نقش خود را به خوبی ایفا کنند و از آن لذت ببرند. و مورد دیگر غیبت اجباری یکی از والدین است و خانواده ای که در آن یکی از والدین از دنیا رفته و یا به هر دلیل دیگری در کنار خانواده نیست و مورد آحر این که عدم موفقیت غیر ارادی یکی از والدین و یا هر دو در نقش های اساسی مثلا معلولیت یکی از آن ها و یا هر دو و یا امراض جسمانی و .... است.

خانواده متزلزل:

این نوع خانواده دارای ویژگی های زیر است و خانواده متزلزل از هدف اصلی بازمانده و ارزش هایش را از دست داده است و در خانواده متزلزل امید وجود ندارد و دید مثبت نسبت به آینده نیز وجود ندارد و در خانواده متزلزل مدیریت تجزیه شده و تصمیم گیری در آن دشوار است. و زندگی به میزان قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرده و انگیزه چندانی برای پایبندی اعضای آن وجود ندارد. و در این خانواده ها دیده می شود که مسئولیت پذیری عادلانه نیست و در قبال انجام وظایف مشوق صورت نمی گیرد و مشکلات و مسائل جزیی سریع به بحران یا تشنج تبدیل می شود و در این افراد انتقادهای اعضای خانواده به یکدیگر به شکل مستقیم، مستمر و غیر منصفانه است. 

ویژگی های خانواده نا سالم چیست؟

طبق نظر بهترین روانشناس اعضای خانواده ناسالم نمی توانند ارتباط خوبی با یکدیگر برقرار کنند و یا این که بیش از حد در امور هم دخالت می کنند و در خانواده نا سالم احترام بین افراد رعایت نمی شود و آنان نسبت به امور و مسائل خود احساس مسئولیت نمی کنند. در این گونه خانواده ها حضور اعضا برای یکدیگر آزاردهنده است و اهداف مشترکی با هم ندارند و کشمکش و درگیری بسیار دیده می شود و روابط میان اعضا به همراه دشمنی کردن است. در این خانواده ها خشونت حرف آخر را می زند و یک نفر همیشه برای همه ممکن است که تصمیم بگیرد و می توان گفت که زوجین نا موفقی هستند و از عهده مشکلاتشان بر نمی آیند آن ها تسلط بر رفتار فرزندشان ندارند و این خانواده ها از ناسالم بودن خودشان خبر ندارند و اوقات خوش با هم ندارند و از عهده تربیت فرزندان خود بر نمی آیندو مز های آن ها نا مشخص است و بی انعطافی قوانین در آن ها بسیار زیاد است و هر کدام از این موارد که مطرح کردیم خود دلیلی محکم برای ایجاد محیط ناسالم در خانواده است.

خانواده سالم:

خانواده و ازدواج رسیدن به آرمش روان و آسایش خاطر برای رشد است و مهم تر از تشکیل خانواده، داشتن خانواده ای است که اعضای آن موفق، استوار، همراه و همدل هستند. 

عمده ترین ویژگی های خانواده سالم:

سلامت جسم و روان:

خانواده ای از نظر سلامت جسمی و روانی رشد می کند که چند شاخصه داشته باشد یکی از آن ها کارآمدی در ادراک است یعنی واقع بین باشد و دیگری خودشناسی است که فرد به خودآگاهی رسیده باشد و دیگری توانایی کنترل است که توانایی خود کنترلی آن ها به حد مطلوب رسیده باشد و دیگری عزت نفس است که نقش مهمی را ایفا می کند و همچنین مهارت های ارتباطی که یادگیری آن ها بسیار مهم است و باید هر فردی نسبت به آن ها آگاه باشد تا بتواند به بهترین شکل به اطرافیانش واکنش نشان دهد و در آخر حس مفید بودن است.

کارآمد و پویا:

خانواده سالم کارآمد و پویا بوده و دارای ویژگی های زیر است.

تعهد که نشاندهنده ی وفادار بودن خانواده به همدیگر است و دیگری احترام که اعضای خانواده برای هم ارزش قائل هستند و دیگری توان حل مشکل که اعضای خانواده هنگام بروز مشکل دنبال یافتن مقصر بین خود یستند و سعی می کنند که مشکل مورد نظر را حل کنند و صداقت که پایبندی به اصول اخلاقی در روابط میان فردی آن ها کاملا مشهود است. 

آزادی:

آرادی اندیشیدن، آزادی احساس کردن و آزادی خواستن و انتخاب کردن از مواردی هستند که در خانواده های سالم دیده می شود. 

ابراز صمیمیت:

ازدواج به عنوان مهم ترین بخش خانواده باید در جهت صمیمی شدن باشد و این فرایند مراحل زیر را طی می کند: دوست داشتن، حل و فصل اختلاف ها، مصالحه و تفرد و صمیمیت. ابراز صمیمیت یعی اعضای خانواده بتوانند بدون ترس و واهمه، اشتباهات و اسرار خود را برای هم مطرح کنند و فراموش کنید که در خانواده نباید پنهان کاری باشد زیرا که اگر زن و شوهر علایق و خواسته های خود را از همدیگر پنهان کنند و یا فرزندان از والدین خواسته هایشان را پنهان کنند ، این ها باعث می شود که صمیمیت از بین برود.

صلح و امنیت:

یکی از مولفه های مهم وجود صلح و سازگاری و امنیت عاطفی ، اخلاقی و جسمی اعضای آن است. و این مورد نباید از رابطه حذف شود و یا نادیده گرفته شود.

همانطور که دیدی ویژگی های خانواده آسیب زا و سالم چقدر با یکدیگر تفاوت دارند. برای داشتن خانواده سالم و آگاهی از شیوه های درست آن ها با مرکز روانشناسی در ارتباط باشید.