نیاز به ارتباط از جمله نیازهای اساسی انسان است. در ارتباطات برخی از افراد بسیار موفق هستند و دیگران هم دوست دارند با آن ها ارتباط برقرار کنند. طبق مطالعات روانشناسی خانواده چنین افرادی به راحتی با دیگران ارتباط برقرار ی کنند و احساسات خود را به راحتی بیان می کنند و رفتارهای همراه با احترام دارند . افراد از نظر سبک های ارتباطی به سه دسته تقسیم می شوند که شامل منفعل، پرخاشگر و سلطه گر و قاطع است.
منفعل یا سلطه پذیر:
بر اساس مطالعات ازدواج خوب رفتار منفعلانه به پاسخ بنیادی گریز و سرکوب و انکار خشم رابطه دارد. افراد منفعل با محیط پیرامون خود انفعالی برخورد می کنند و بیش از اندازه ملاحظه دیگران را می کنند و نیازهای خود را نادیده می گیرند و نیاز های دیگران را مهم تر می دانند و این افراد توانایی بروز احساسات و عقاید خود را ندارند و یا بر این باور هستند که بی اهمیت هستند و نباید ابراز شود و یا این که از ابراز آن می ترسند. این افراد به ندرت از دیگران انتقاد می کنند و فکر می کنند که با این کار از کشمکش و تعارض با دیگران جلوگیری می کنند. حقوق این افراد همواره زیر پا گذاشته می شود و توجهی به انتظارات ، خواسته ها ، عقاید و احساساتشان نمی شود. منفعل بودن به معنی نادیده گرفتن حقوق فردی، ابراز نکرن افکار، عقاید و احساسات واقعی یا بیان کردن افکار و احساسات خود با حالتی جاکی از عذرخواهی ، بی اعتمادی و فروتنی است . ای افراد چون در ابراز احساسات حالت انفعالی دارند به ندرت آزردگی خود را با دیگران در میان می گذارند و در نتیجه ممکن است که از شدت آزردگی و خشم منفجر شوند .
آن ها باورهای نادرستی درباره خود و دیگران دارند با صدای پایین صحبت می کنند و تماس چشمی کم ی دارد و به آرامی صحبت می کنند و از نظر کلامی کمتر از بقیه ابراز عقیده می کنند و درخواست کردن در آن ها دشوار است و مختصر صحبت می کنند و به سوالات دیگران کوتاه پاسخ می دهند و به دیگران اجازه می دهند که به راحتی حرفشا را قطع کنند و با شک و تردید صحبت می کنند.
پرخاشگر :
در نقطه مقابل شیوه انفعالی شیوه پرخاشگرانه قرار دارد . این افراد بر عکس گروه منفعل هستند بر این باورند که از دیگران برترند و خواسته های آن ها مهم است و باید نیاز ها و خواسته های خود را تحت هر شرایطی برآورده کنند. حتی با زیر پا گذاشتن حقوق دیگران. این افراد به راحتی از دیگران انتقاد می کنند و آن ها را برای رسیدن به خواسته هایشان تحت فشار می گذارند. در روابط بین فردی تا اندازه ای کنترل کننده هستند. با رفتارهای پرخاشگراه می خواهند که نیازهای خود را به دست بیاورند. تهدید، سرزنش و .... در این افراد مشخص است . شیوه رفتاری این گروه تحت تاثیر باورهای خود آن ها نسبت به خود و دیگران است. آن ها خود را فردی درجه یک و برتر از دیگران می دانند و دیگران را بی اهمیت می دانند و نیاز های خود را مقدم بر نیازهای دیگران می بینند . لحن تند ، تن صدای زیاد، اخم کردن و خط و نشان کشیدن در این افراد معمول است. و رفتارهای کلامی که به راحتی از دیگران انتقاد می کنند و شخصیت او را زیر سوال می برند و خودشان طاقت شنیدن انتقاد دیگران را ندارد و دیگران را مجبور می کنند که او را بپذیرند و تایید کنند و به راحتی حرف دیگران را قطع می کنند.
سلطه گری:
با پرخاشگری ارتباط زیادی دارد و با آن متشبه می شود. در حالی که این دو سبک به لحاظ بروز تفاوت هایی با هم دارند. در سلطه گری نیز هدف کنترل و زورگویی است ولی این کنترل آشکار نیست بلکه به صورت پنهان و با فریب است. این الگو بر اساس برخوردهای غیر صادقانه ، غیر مستقیم و پیچیده با احترام ظاهری افراطی و با هدف فریب و استثمار دیگران مشخص می شود.
ابراز وجود و قاطعیت:
سومین سبک ارتباطی مبتنی بر ابراز وجود و رفتار قاطعانه است. افراد قاطع خود را باور دارند و برای خود و دیگران احترام ذاتی قائل هستند و به کرامت ارزش می دهند و اعتقاد بر این دارند کهاتسان ها با هم برابرند و به همین دلیل به حقوق خود و دیگران احترام می گذارند و رعایت می کنند. آین افراد خواسته های خود را به راحتی ابراز می کنند و اعتراض های خود را به صورت کلامی مطرح می کنند و در چهارچوب قانون اعتراض می کنند و از اعنال خشونت نسبت به دیگران خودداری می کنند و آن ها به دیگران هم فرصت می دهند تا عقاید و نظرات خود را ابراز کنند و خواسته های خود را بیان کنند. و ... در صورت لزوم به دیگران نه می گویند و خود را برای انجام هر کاری مجبور نمی کنند و این حق را برای دیگرا هم قائل هستند. باور های آن ها این است که من قابل احترام هستم و دیگران هم قابل احترام اند. و من حق دارم که احساساتم را ابراز کنم و دیگران نیز این حق را دارند و .... رفتار های قاطعانه غیر کلامی مانند صاف ایستادن ، اهنک صدای مناسب، لحن قاطع ، تماس چشمی مناسب و استفاده مناسب از دست ها و رفتار های کلامی برای بیان عقاید و احساسات به راحتی و با جملات مثبت و ساده است.
برای این که ارتباط سالم و مناسبی با دیگران داشته باشید باید از سبک ارتباطی قاطعیت استفاده کنید و مهارت های لازم را در این زمینه یاد بگیرید و در این صورت است که خودتان آرامش کافی را خواهید داشت و تنش را در ارتباطتان به حداقل خواهید رساند. برای آگاهی از این مهارت ها و کسب آگاهی در این زمینه با کلینیک مشاوره کشور در ارتباط باشید.
دیدگاه خود را بنویسید