در علم روانشناسی ، نظریه ای به نام مثلث کارپمن وجود دارد که بسیار کاربردی است و از رایج ترین مدل روابط بین مردم است و توسط کارپمن در تحلیل رفتار متقابل طراحی شده است. طبق نظر مشاور قبل ازدواج این نظریه یک بازی ذهنی و روانی را مطرح می کند که بسیاری از انسان ها به آن دچار هستند. این نظریه مثلثی را ترسیم می کند که که در هر ضلع آن یک نقش وجود دارد و شامل، ناجی، قربانی و آزار گر است.  ولی باید گفت که در چنین روابطی خوشبختی بسیار کم است زیرا که افراد سعی می کنند بار مشکلات را بر گردن دیگری رها کنند. 

این مثلث رابطه ای را توضیح می دهد که می تواند بین دو یا چند نفر رخ دهد و در این روابط دائم نقش ها تغییر می کند و افراد برای مدتی به بازی کردن ادامه می دهند و ممکن است این بازی در آغاز لذخ بخش باشد اما وضعیت تغییر خواهد کرد .

قربانی:

قربانی کسی است که از لحاظ روانی خودش را شکست خورده و نا امید می پندارد و دلیلی ندارد که واقعا شکست خورده باشد. و یا حتما ضربه ای خورده باشد. و او نمی تواند با این موضوع کنار بیاید که مسئله را کنار بگذارد یا شکست را بپذیرد. 

ناجی:

نجات دهنده ها معمولا کسانی هستند  که همواره دوست دارند با توانایی هایی که دارند مشکلات دیگران را حل کنند. کسانی که این نقش را بازی می کنند لز تواایی احساسی ، معنوی بالایی ندارند بلکه حتی ممکن است با ضعف شخصیتی شدیدی هم رنج ببرند و در واقع به دنبال پوشش ضعف های خودشان هستند.

زجر دهنده:

زجر دهنده کسی است که از کمک خود پشیمان شده است و حالا برای جبران به دنبال زجر دادن طرف مقابل است. آزار دهنده می تواند نجات دهنده ای باشد که حالا قربانی به حرف او گوش نمی دهد و می خواهد کنترل بازی را از دست ندهد. و یا می تواند قربانی باشد که می خواهد از نقش خود خارج شود و کنترل بازی را به دست بگیرد. 

همه ی ما دارای باور های سخت و انعطاف چذیری هستیم که در دوران کودکی در ما ساخته شده است منشا این باور ها نعاملات خانوادگی و تجربیات اولیخ و تفسیر و برداشت ما از تعاملات خانوادگی است. و ما را برای انتخاب تا هشیارانه نقش های خاص آماده می کند. یعنی شیوه ی رابطه ما با دیگران را این باورهای اولیه تعیین می کنند که در تعاملات خود با جهان خارج کدام نقش را در ابتدا ایفا کنیم. 

مثلث کارپمن یک بازی دو نفره است که با تغییر نقش ها کامل می شود و دلیلی ندارد که نقش ابتدایی تا انتها با شخص باقی بماند. 

خروج از مثلث نقش ها:

بر اساس مطالعات مشاوره خانواده کسی گه در بازی های این مثلث گرفتار می شود در واقع با تغییر نقش ها تصور و توهم بهبودی می کند حال آن که او در لحظه جا به جایی بین نقش ها فقط از رنج و درد نقش قبلی در آمده و در نقش جدید هم به زودی با درد و رنج آن مواجه خواهد شد. رابطه زمانی آرام تر خواهد شد که افراد از ای نقش ها بیرون بیایند.

چگونه از مثلث کارپمن خارج شویم؟

برای تحقق خواسته های خود ، فرد فقط به خود نیاز دارد و شما باید زندگی خود را در دست بگیرید و بدون نگاه کردن به کسی رفتار کنید. اگر که فرد قربانی هستید برای خارج شدن از مثلث شکایت از زندگی را متوقف کنید و بدانید که هیچ کس به شما چیزی مدیون نیست حتی اگر آن ها قول دادند و می خواستند که انجام دهند ، شرایط به طور مداوم در حال تغییر است و تنها کاری که می توانید انجام دهید انتخاب و مسئولیت شماست. و اگر موردی برای شما مناسب نباشد انتخاب دیگری انجام دهید. 

اگر یک فرد کنترل گر هستید از سرزنش دیگران و شرایط خود رای مشکلات خود دست بردارید و هیچ کس قرار نیست با ایده های شما در مورد آن چه درست و نادرست است مطابقت داشته باشد و همه ی حرف های شما را بپیذیرند و فراموش نکنید که مردم فرق می کنند و شرایط متفاوت است. و اگر چیزی را دوست ندارید فقط با آن برخورد نکنید و اختلافات را به طور مسالمت آمیز و بدون شرارت حل کنید و سعی در کنترل کردن دیگران را فراموش کنید.

اگر در قش ناجی گری هستید ، برای خارج شدن از ناجی گری وعده های عجولانه ندهید و و دست از این فکر بکشید که بهتر می دانید و بدون ارزشمند ترین توصیه های شما جهان به هم می ریزد و دست از ادعای خود به بهای کسانی که در شکایت خود درباره زندگی کمی نا مشخص تر هستند، خودداری کنید.

اگر هدفی برای خارج شدن از مثلث داشته باشید و گام به گام آن را دنبال کنید تغییرات در طولانی مدت نخواهد بود و وقت و انرژی بیشتری خواهید داشت و راحت تر نفس خواهید کشید . زندگی لذت بخش تری خواهید داشت و فشار و تنش کمتر خواهد شد. و در واقع تنش های روابط احتمالا کاش می یابد. این که بدانید در چه نوع رابطه ای قرار دارید و چه نقشی به خود گرفته اید و طرف مقابلان چه نقشی دارد. در داشتن رابطه بهتر کمک بزرگی خواهد کرد و این نیازمند آگاهی و خود شناسی نسبت به خودتان و رابطه تان می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با مرکز مشاوره در ارتباط باشید و آموزش های لازم را برای داشتن روابط بهتر فرا بگیرید.