بهترین تعریفی که می توانیم از عزت نفس بگوییم ، اعتماد داشتن به توانایی ها و ارزش های شخصی مان می باشد . این بدان معنا نیست که شما در همه ی زمینه ها بهترین خواهید بود بلکه داشتن احساس راحتی و آرامش با خودتان حتی در زمانی که ، در بهترین حالت نیستید . این یعنی پذیرش خودتان با همه ی نقاط قوت و ضعف در حالی که هنوز برای پیشرفت خویش فرصت هایی دارید . در حالت کلی عزت نفس به معنی اعتماد و ایمان داشتن به خود است . قبل از این که بتوانید این کار را انجام دهید به هر حال می بایست خودتان را دوست بدارید و برای خودتان ارزش قائل باشید و خود را همانگونه که هست بپذیرید . 

پیامد های عزت نفس پایین چیست ؟

یکی از غم انگیز ترین جنبه های عزت نفس پایین این است که باعث می شود از بقیه ی افراد گریزان باشیم . ممکن است بر این باور باشیم که آنقدر ارزشمان پایین است که نمی ارزد با دیگران رفت و آمد کنیم و یا برخی مواقع نقش قربانی را بازی می کنیم و احساس می کنیم زندگی با ما عادلانه برخورد نکرده است . در این قسمت چند نمونه ی رایج از این که چگونه عزت نفس پایین می تواند بر تفکر و رفتار ما تاثیر بگذارد آورده شده است . به مواردی که در مورد خود تشخیص می دهید ، توجه کنید .

دیگران را مقصر دانستن :

ما انسان ها تمایل داریم سایر افراد را برای بد اقبالی و بدبختی های خود مقصر بدانیم و بدون این که دلیل قانع کننده ای داشته باشیم ، به این نتیجه رسیده ایم که با ما به طور غیر منصفانه ای رفتار شده است و ما افکار خرافاتی را جذب می کنیم . هر چه قدر که احساس بی کفایتی کنیم ، بیشتر انتقاد می کنیم و چنین به نظر می رسد که اگر ایراد و اشکالی در دیگران پیدا کنیم ، خودمان را بالا می کشیم در حالی که این فکر کاملا اشتباه و عیر منطقی می باشد .

به من توجه کنید .

کسانی که عزت نفس پایینی دارند بر باز خورد از دیگران تکیه می کنند و از این طریق به خودشان احساس خوب را تلقین می کنند . اگر این توجه صورت نگیرد آن ها احساس رنجش و ناراحتی می کنند . 

خودخواهی :

طبق نظر مشاور ازدواج خوب عزت نفس پایین می تواند منجر به خود خواهی شود . ما انقدر در خود و امیال و احتیاجاتمان غرق می شویم که برای در نظر گرفتن احتیاجات و آرزو های دیگران ، حتی کسانی که دوستشان داریم و برای آن ها اهمیت قائلیم ، وقت کمی داریم .

دو دل بودن :

برای توانایی هایمان برای خوب تصمیم گرفتن تردید داریم که عصبی ، دو دل و اهمال کار می شویم . همه ی کار های خود را به روز های آینده منتقل می کنیم و تلاش هایمان بی فرجام می مانند . این موضوع می تواند منجر به تصمیم گیری های ضعیف و نا درست شود که نتیجه ی آن عزت نفس پایین شخص را نیرومند تر می سازد . 

نقش قربانی داشتن :

طبق نظر روانشناسان طلاق نقش قربانی را داشتن در ابتدا به خود می گوییم که ما قربانی شرایط هستیم که به آن کنترل نداریم و ما را از پذیرش مسئولیت برای آن چه که در حال رخ دادن است ، باز می دارد . و در حقیقت به سایر افراد کاملا این اجازه را می دهد تا ما را اندکی تحت فشار قرار دهد و هل دهند و دیگر این که ممکن است حتی آرامش خود را در قربانی بودن بیابیم و این حالتی است که به آن عادت کرده ایم و باور داریم که این حالت ممکن است باعث شود دیگران نسبت به ما احساس شرمساری و یا تاسف داشته باشند و بنا براین توجه بیشتری به ما خواهند کرد .

خود ستایی :

هنگامی که فکر می کنیم در مقایسه با اطرافیان خود ، بی صلاحیت هستیم و کمبود داریم ، ممکن است برای اصلاح این حالت با انجام بیش از حد بعضی از کار ها با روشی نادرست جبران کنیم و هدف از این کار تحت تاثیر قرار دادن دیگران است که باعث شود به دیگران بیشتر توجه کنیم و در واقع ما به خودمان آسیب می زنیم و بر هیچ کس تاثیری نخواهیم گذاشت . 

رقابت بیش از حد :

طبق نظر مشاوران بهترین مراکز روانشناسی ایران این نیازی است که همیشه دوست داریم در تمامی شرایط در جایگاه مناسبی قرار بگیریم و این نیازی است برای اثبات خود به دیگران . به طور منطقی ، این موضوع غیر عادی است که باور کنیم مغلوب کردن دیگران در همه ی موارد ، پذیرش ، تایید و رضایت بیشتری از اطرافیانمان برای ما کسب می کند و این موضوع شکلی از رفتار است که عزت نفس کم برای افراد ایجاد می کند . 

در قسمت بالا برخی از پیامد های عزت نفس پایین را اشاره کردیم و ادامه دادن این رفتار ها باعث کمتر شدن عزت نفس می شود . چنانچه این موارد یک یا چند بار تکرار شد ، آن را تعمیم ندهید و همه ی ما انسان ها ممکن است که این کار ها را گاهی اوقات انجام داده باشیم . اما اگر پیوسته و به مدت بسیار طولانی این رفتار ها را از خود نشان دادیم در این صورت باید با استفاده از تمرین هایی از روانکاو خوب کمک دریافت نماییم و آن ها را اجرا کنیم تا عزت نفس خود را افزایش دهیم .