فروید خالق نظریه روانکاوی است و فرض بنیادی در نظریه فروید این است که بخش عمده ی رفتار آدمی از فرایند های نا هشیار سرچشمه می گیرند و مقصود فروید از فرایند های نا هشیار عبارت بود از باور ها، ترس ها، و خواستهایی که فرد از وجود آن ها آگاه نیست اما بر رفتارش اثر می گذارند . فروید معتقد بود بسیاری از تکانه هایی که در دوره کودکی با منع یا تنبیه والدین یا جامعه رو به رو شده اند برخواسته از غریزه های فطری هستند. این تکانه ها از آن جایی که از بدو تولد وجود دارند دارای قدرت اثر گذاری فراگیر هستند که باید آن ها را حل و فصل کرد. زیرا منع و ممنوعیت نمی تواند آن ها را از بین ببرد بلکه فقط سبب می شود از حیطه آگاهی خارج شود. و به ناهشیار برود به صورت اختلالات هیجانی یا نشانه های بیماری روانی خود را نشان دهدطبق نظر مشاور روانشناس و مکانیزم های دفاعی شیوه هایی هستند که بر اساس مطالعات فروید افراد به طور ناخودآگاه در برابر موقعیت های اضطراب آور و تنش زا و همچنین احساس خطر و احساس گناه به کار می برند تا از خود در برابر آسیب های روانی محافظت کنند. و در واقع می توان گفت که ارزش سازگاری دارند وجود مکایزم های دفاعی طبیعی هستند ولی اگر از حد خود خارج شوند ناهنجاری هایی مانند اضطراب و ترس و وسواس و ... ایجاد خواهد کرد. در ادامه به نمونه هایی از مکانیزم های دفاعی اشاره می کنیم که عبارت اند از:
انکار:
بر اساس مطالعات بهترین مشاور خانواده نپذیرفتن وجود واقعیت نا مطلوب با بستن چشمان به روی وجود جنبه ی تهدید کننده واقعیت بیرونی و از ساده ترین های مکانیزم های دفاعی خود است و اگر بخواهیم مثالی برای آن بزنیم می توانیم بگوییم مثلا فرد به خود می گوید نه من امتحانم را خوب دادم و امکان ندارد کهافتاده باشم و یا کودکی که به بیماری مبتلا شده است والدنیش وجود این بیماری را اکار می کنند.
فرافکنی:
نوع دیگر از مکانیزم دفاعی فرافکنی است که نسبت دادن امیال و تکانه ها ی غیر قابل قبول خود به دیگران است و در واقع نوعی خود فریبی است . موارد فرافکنی عبارت اند از تعصب شدید، طرد، صمیمیت به دلیل سوءظن، گوش به زنگی نسبت به خطر بیرئنی و کینه ورزی است.
درون فکنی:
نوع دیگر از مکانیزم دفاعی فرو دادن و بلعیدن ارزش ها و معیارهی دیگران است . فروید حل شدم عقده ادیپ را نمونه نخستین درون فکنی می دانست و در طول دوره ادیپی کودک اقتدار ارزش های پدر و مادر یا هر دوی آن ها را درون فکنی می کند و این درون فکنی به شکل گیری فراخود کمک می کند. . شکل های مثبت درون فکنی جذب کردن ارزش های والدین یا نگرش های یک درمانگر است.
دوپاره سازی:
جدا کردن، بی ارتباط کردن، و تجربه متناوب بازنمایی های متنقاض در خصوص خود و دیگری است. اگر بخواهیم مثالی برای آن بیان کنیم بیمار افرادی را که نظر دوسوگرایانه به آن ها دارد به دو دسته خوب و بد تقسیم می کند .
واپس روی یا بازگشت:
برگشت به مرحله پیشین رشد زمانی که توقعایت کمتری وجود دارد و فرد از طریق واپس رو سعی می کند برای اجتناب از اضطراب ها و خصومت های برانگیخته شده در سطح فعلی رشد به سطح پایین تری از رشد عملکرد بازگردد. بازگشت به مراحل قبلی رشد با شیوه های رفتاری همراه است که قبلا فرد آن ها را کنار گذاشته است و این باعث به هم خوردن تعادل در مراحل بعدی رشد می شود.مثال بچه هایی که در مدرسه می ترسند ممکن است رفتارهای بچه گانه مانند گریه کردن، وابستگی شدید ، مکیدن انگشت و ... روی بیاورند و یا انجام دادن رفتارهای نا پخته و نا مناسب هنام مواجه شدن با شرایط تنش زا و استرس از این قبیل هستند.
سرکوبی یا واپس زنی:
افکار و احساسات تهدید کننده یا عذاب آور از هشاری رانده می شود و سرکوبی مهم ترین مکانیزم دفاعی و مبنای تعداد دیگری از دفاع های خود و اختلال های روان رنجور است. . برای مثال دختری که خصومت خود را نسبت به خواهر کوچک ترش سرکوب می کند چون احساس نفرت او اضطراب زیادی را به وجود می آورد.
فرونشانی:
بی توجهی هشیارانه به احساس حالت یا تکانه ای خاص است.
جا به جایی:
هدایت کردن انرژی به سمت شی یا فردی دیگر در مواقعی که شی یا فرد اصلی غیر قابل دسترس باشد . جا به جایی شامل تخلیه کردن تکانه ها به وسیله جا به جا شدن از شی تهدید کننده به هدف امن تر است. برای مقال مردی که در سر کار از سوی رئیسش مورد رفتار نا مناسب قرار می گیرد و زمانی که به خانه می آید خصومت نا مناسبی به فرزندان و همسرش نشان می دهد.
عقلانی سازی:
فرایند بی اثر کردن تجربیات مملو از عاطف به وسله صحبت کردن به زلان عقلانی یا منطقی و در این مکانیزم دفاعی فرد برای کنترل عواطف و تکانه ها به جای جتجربه آن ها در موردشان فکر می کند
دلیل تراشی:
نسبت دادن انگیزه های منطقی و مطلوب جامعه به رفتارمان تا به نظر برسد که عاقانه رفتار می کنیم ضرب المثل گربه دستش به گوش نمی رسد، می گوید بدبوست اشاره به این مکانیزم دفاعی دارد.
واکنش وارونه:
سرکوب کردن فعال تکانه مخالف هنگام رو به رو شدن با تکانه تهدید کننده در واکنش وارونه فرد کاری می کند که کاملا با احساسی که درد متفاوت است. برای مثال فردی که با تظاهر به عشق نفرت را پنهان می کند و ویا وقتی واکنش های منفی در سر دارد بسیار مهربان می شود.
نوع دیگر از مکانیزهای دفاعی هستند که ما در قسمت بالا مهم ترین آن ها را بیان کردیم و برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با مراکز مشاوره خوب در ارتباط باشید.
دیدگاه خود را بنویسید