بسیاری از زوجین زندگی مشترک خود را با عشق آغاز می کنند و هرگز به این موضوع فکر نمی کنند که روزی ممکن است عشق آن ها پایان یابد اما بر اساس تحقیقاتی که انجام شده است فرسودگی به یک حالت تجربه شده ی خستگی جسمی، عاطفی و روانی است که در نتیجه ی اختلاف خیلی زیاد بین انتظارات و واقعیت ناشی می شود. دلزدگی به عنوان نشانگان فرسودگی عاطفی است و به علت مجموعه ای از توقعات غیر واقع گرایانه و فراز و نشیب های زندگی بروز می کند، و در موارد شدید تر اگر به موقع مورد توجه قرار نگیرد باعث فروپاشی رابطه می شود. 

طبق نظر مشاور خوب در صورتی که همسران نیازهای خود را مطرح نکنند و یا در ارتباط با یکدیگر به نیازهای هم پی نبرند و به راه حل های مثبت برای دستیابی به نیازهایشان نرسند، استرس، ناکامی، سرخوردگی و خشم و در نهایت فرسودگی بروز می کند و معمولا روند آن تدریجی است و انباشته شدن سرخوردگی ها و تنش های زندگی روزمره سبب فرسایش روانی می شوند و سرانجام منجر به فرسودگی می شوند در ادامه به ابعاد فرسودگی اشاره می کنیم و راه های جلوگیری از آن را مطرح می کنیم.

فرسودگی جسمی:

فرسودگی زناشویی از نوع جسمی زمانی بروز می کند که زوجین متوجه می شوند به رغم تلاش هایشان رابطه جسمی و جنسی با همسرشان لذت بخش نیست و به مرور زمان احساس بیچاره بودن، ناامید بودن، دلزدگی جسمی و جنسی به آن ها دست می دهد . فرسودگی جسمی به خاطر مجموعه ای از توقعات غیر واقعی از همسر و ازدواج توام با استرس ها ، واقعیت ها و فراز و نشیب های زندگی بروز می کند. صمیمیت جسمی یکی از فاکتور های مهم در زندگی مشترک است. زمانی که زوجین همدیگر را در آغوش می گیرند و نوازش و بوسه در میان آن ها جریان دارد می تواند صمیمیت جسمی آن ها را تقویت کند ولی با همراه شدن فرسودگی جسمی دیگر زوجین هیچ کدام از آن ها را انجام نمی دهند و این خود دلیلی است که می تواند این صمیمیت را کاهش دهد.

فرسودگی عاطفی:

فرسودگی عاطفی زمانی بروز می کند که یکی از زوجین به اندازه طرف مقابل برای رابطه ارزش قائل نیست و یا مهم ترین نیازهای یکی از طرفین نادیده گرفته می شود و در این صورت است که رضایت و صمیمیت عاطفی در زندگی زناشویی کمتر می شود و یا این که از بودن در کنار هم لذت ببرند، از بین می رود. در واقع رابطه ای می تواند از بعد صمیمیت عاطفی مناسب باشد که هر دو به یک اندازه برای رابطه تلاش کنند و برای آن ارزش قائل باشند و در جهت رفع نیاز های یکدیگر تلاش کنند و نسبت به آن بی اهمیت نباشند زمانی که یکی از طرفین تلاش بیشتری از خود نشان دهد و طرف مقابل هیچ تلاشی نکند به مرور زمان به طور حتمی فرد با فرسودگی مواجه خواهد شد زیرا که تلاش در آن رابطه یک طرفه است. ولی اگر زندگی مشترک سرشار از توجه و درک و تلاش برای حفظ آن همراه باشد، بسیار موفق خواهد بود  اما غافل شدن از آن فرسودگی عاطفی را به همراه خواهد داشت.

فرسودگی روانشناختی:

شروع فرسودگی روانشناختی و خستگی ذهنی ناگهانی نیست و به مرور زمان ایجاد می شود و روند آن کاملا تدریجی است تا این که زمانی می رسد که افراد در می یابند که از نظر روانشناختی میلی به هم ندارند. در واقع زمانی که در رابطه ناراحتی ها و نا کامی هایی پیش می آید و افراد آن را مطرح نمی کنند و سرکوب می کنند و این ناراحتی ها و مشکلات حل نشده باقی می مانند به مرور زمان این مشکلات روی هم جمع شده و فرد را با کوهی از مشکلات همراه می سارد و مقدار زیاد آن باعث بیشتر شدن افکار منفی و در نهایت خستگی ذهنی را به وجود می آورد. بر اساس این فرسودگی و برای جلوگیری از آن زوجین باید مشکلات رابطه شان را حل کنند و درباره آن ها گفتگو کنند. گفتگو کردن یکی از روش های بسیار مهمی است که همه زوجین باید در ابتدا درباره آن اطلاعات لازم را بدانند و با آن می توانند بسیاری اط مشکلات خود را حل کنند. اما گفتن این نکته فراموش نشود که گفتگو خود مهارتی است که جزییات مهم زیادی دارد که نیازمتد یادگیری است و همه افراد باید این مهارت را یاد بگیرند. برای کسب اطلاعات بیشنر در این زمینه می توانید با مراکز روانشناسی ازدواج در ارتباط باشید.

فرسودگی زناشویی که کاهش عشق و افزایش رفتارهای خصمانه را به دنبال دارد می تواند به نارضایتی زناشویی کشیده شده و بنیاد خانواده را ناپایدار کند . به همین دلیل جلوگیری از آن نیازمند رعایت برخی اصول استو اگر یک خانواده یا یک زوج ارتباط سالم و خوبی با هم برقرار کرده باشند، می توان به ایجاد خانواده سالم و در نهایت جامعه سالم دست پیدا کرد. زیرا که محبت و عشق یکی از پایه های مهم ارتباط سالم است و زمانی که این عامل کمرنگ شود و زوجین به آن توجه لازم نداشته باشند و مخزن عشق خود را شارژ نکنند به مرور زمان حالت دردناک فرسودگی زناشویی را تجربه خواهند کرد که با شدت گرفتن آن و عدم توجه و دمان آن می تواند حتی باعث از بین رفتن رابطه شود و زندگی زناشویی از هم پاشسذه شود. همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم برای پیشگیری از چنین خطرهایی یادگیری برخی از مهارت های زناشویی ضروری است که می توانید از سوی مشاوران مرکز مشاوره کمک و راهنمایی دریافت نمایید.