افسردگی علاوه بر بزرگسالان در کودکان و نوجوانان نیز دیده می شود و کودک در هر مرحله از رشد ، برای دفاع از خود و رویارویی با افسردگی ، به گونه ای خاص واکنش نشان می دهد . در سطح اول بیان غیر کلامی است به این مفهوم که کودک پیش از آن که نیاز به ابراز افسردگی خود از راه کلام داشته باشد ، تخیلات ، رویا ها و بازی های او رنگ افسردگی دارند آن را نشان می دهد . در سطح دوم ، شامل بیان کلامی احساسات افسردگی است ،احساساتی همچون درماندگی ، گناه ، عزت نفس پایین ، نامحبوب بودن و افکار خود کشی . اما در سطح سوم گریستن ، تغییرات اشتها ، و خواب خواهد بود . و طبق نظر مشاوران مطب روانپزشکی همچنین این افسردگی با پرخاشگری ، شکست تحصیلی ، بزهکاری و ..... مشاهده می شود . 

علایم و نشانه های کودک افسرده چیست ؟

غمگینی ، گوشه گیری ،احساس طرد شدگی ، کاهش یا افزایش مدت خواب ، رفتار پرخاشگرانه مانند انفجار خشم و یا اذیت کردن و تهدید دوستان و یا خواهران و برادران خود ، شکایات جسمی . نشانه ها بر اساس مراحل رشد ممکن است با تغییراتی مواجه باشد یعنی دوره ی پیش دبستانی که در آن کودک ممکن است گریه کند، از خوردن غذا امتناع کند و خیلی کم بخوابد در دوره ی متوسط کودکی همراه با اضطراب سر درد ، افت تحصیلی و تمرکز و توجه ضعیف می باشد و همچنین کودک در بیشتر زمان ها حال پریشانی دارد و فاقد سرزندگی است و دوره ی نوجوانی که به افسردگی دوره ی بزرگسالی شباهت فراوانی دارد و احساس غمگینی ، بی تفاوتی و بی حالی دارند اشکال در خواب رفتن در شب ممکن است باعث کسل شدن او در طول روز شود اشتغال ذهنی نسبت به جسم مانند نگرانی های زیاد درباره ی چهره و اندام و یا ناراحتی در مورد جوش های صورت و احساس بیهودگی و نا امیدی نیز جز آن است .

اگر بخواهیم افسردگی در کودکان را بر اساس شدت آن بیان کنیم به دو دسته تقسیم خواهد شد که شامل افسردگی حاد که در پاسخ به برخی رویداد های ناگهانی زندگی مانند از دست دادن والدین پدید می آید بیشینه ی این کودکان در بیشتر موارد طبیعی می باشد و والدین آن ها از مشکلات روانی دور هستند . و دیگریافسردگی مزمن که در کودکانی دیده می شود که یکی از والدین آن ها افسرده بوده و خود کودکان از سازگاری ضعیفی بر خوردار هستند و افسردگی این کودکان ، به تدریج و در طی دوره های زمانی خود را نشان می دهد . مطالعات روانشناختی نشان می دهد که کودکانی که در این دسته قرار می گیرند تنها از یک حادثه ی ناگهانی در زندگی ضربه ندیده اند ، بلکه سابقه ی طولانی از محرومیت ها یا جدایی ها را داشته اند و دیگری افسردگی پوشیده می باشد که کودکان دارای خانواده هایی هستند که از مشکلات روانی شدید رنج می برند .

علل افسردگی کودکان و نوجوانان چیست ؟

خانواده :

خانواده ها شامل سیستم هایی مانند والدین ، همسران و کودکان هستند اختلال رفتار در یک عضو خانواده اغلب همراه با بدکاری یا عملکرد بد سیستم خانواده است به همین دلیل شناخت کافی قبل از ازدواج و مشاوره قبل از ازدواج مهم می باشد رفتار مشکل آفرین کودک نمی تواند جدا از محتوای خانواده در نظر گرفته شود و تغییر در روحیه و رفتار هر کدام از اعضا خانواده بر کودک همچون دیگران اثر می گذارد و این دلیل بسیار مهمی برای مبتلا شدن کودک به انواع اختلال های روانی نظیر افسردگی ، اضطراب و وسواس می باشد .مدارک زیادی وجود دارد که کودکانی که دارای پدر و مادر افسرده هستند ، در معرض مبتلا شدن به اختلالات هیجانی و رفتاری قرار دارند اختلالات رفتاری کودکان تقارن آشکاری با ناراحتی های روانی والدین دارند . 

فشار روانی زندگی :

اتفاق های منفی که در محیط اطرافمان به وجود می آید که به عنوان فشار روانی تلقی می شوند و می تواند شامل مشکلات مالی و شغلی ، ضعف جسمانی و بیماری و از دست دادن عزیزان باشد که باعث بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان می شود و جدایی و ناسازگاری والدین نیز ممکن است زیر ساز افسردگی کودکان شوند . 

روانشناختی :

بر اساس مطالعات روانشناختی تاریخچه ی تقویت های فرد در تشکل ادراک از خود و دیگران توجه دارند گرایش به خود کم بینی و احساس بی ارزشی را می توان اشاره کرد . اگر بخواهیم به زبان ساده بیان کنیم زمانی که کودکان از سوی مادر و پدر خود به بی ارزش بودن تقویت شوند به مرور زمان این احساس بی ارزشی و خود کم بینی مشکل ساز خواهد شد و ممکن است اختلالاتی نظیر افسردگی را به وجود بیاورد . 

ژنتیک :

بر اساس مطالعاتی که بر روی حیوانات ، دوقلو ها و تحلیل خانواده ها انجام شده است نشان داده شده است که عوامل ارثی و ژنتیک تعیین کننده ی بزرگی در بروز اختلال های رفتاری هستند .علاوه بر آن انتقال دهنده های عصبی و سبک خواب نقش مهمی در ایجاد افسردگی کودکان دارد .

بر اساس موارد گفته شده درمان کودکان و نوجوانان افسرده الزامی می باشد زیرا که تاثیر زیادی در زندگی آتی آن ها خواهد داشت و برای جلوگیری از اتفاق های ناگوار دیگر مانند شدید شدن این اختلال و یا خودکشی نیازمند درمان بر اساس دلایل ایجاد این بیماری می باشد .