خانواده اصلی کانون شکل گیری و هویت فرد است و به عنوان بنیادی ترین واحد اجتماعی، در شکل گیری و تحول ویژگی های شخصیتی و الگو های رفتاری افراد دارای اهمیت زیاد و نقشی برجسته می باشد. طبق نظر مشاوران مرکز مشاوره ازدواج ایرانیان تعاملات صحیح والدین و فرزندان و عملکرد خانواده با ویژگی های مثبت و کار امد خانواده و سلامت روانی آن همراه بوده و نقص و کمبود این ویژگی ها می تواند بیانگر تعاملات نا سالم و عملکرد نا کار امد خانواده باشد. فرد با ارزش ها و باور های خانواده اش برون سازی می کند و این باور ها افکار او را تشکیل می دهد  و تمام باید و نباید ها و خوب و بد هایی که خانواده به فرد القا می کند، ذهنیت و برداشت های او را از جهان تشکیل می دهد.

بر اساس مطالعات مرکز مشاوره خانواده ایران گاهی اوقات زوج‌ها انتظارات غیر منطقی و غیر واقع بینانه ای از خود، همسر و رابطه شان دارند. این انتظارات غیر واقع بینانه باید اصلاح شوند تا اثر منفی آن ها بر رابطه و رفتار زوج ها کاهش پیدا کند. مورد دیگر این که انسان، عواطف و حالت عاطفی خود را از خانواده به ارث می برد و به همین دلیل به خانواده سیستم عاطفی می گویند. و در این سیستم رنج ها، شادی ها ، خشم ها، کینه ها، عشق ها و نفرت ها و حتی بی تفاوتی های سایر اعضای خانواده را به همراه دارند. کودک در اکثر خانواده ها سرمایه خانواده محسوب می شود و مورد توجه قرار دارند اما در بسیاری از خانواده ها مورد غفلت، تبعیض، سوء استفاده و .... واقع می شوند. والدین الگو و شکل دهنده ‌ی فرزندان خود، حتی برای ایفای نقش همسری در زندگی زناشویی هستند. والدین برای فرزندان خود الگوی پدر و مادر بودن هستند و در حالت کلی این الگو ها، رفتار، افکار و عاطفه را با خود وارد رابطه جدید می نمایند. و تحقیقات نشان می دهد که روابط خانواده اصلی، یکی از مهم ترین ویژگی های زمینه ای برای پیش بینی کیفیت رابطه‌ی زناشویی و آمادگی ادراک شده برای ازدواج هستند. و هر چقدر رضایت از روابط در خانواده اصلی بیش تر باشد، تعامل زناشویی و آمادگی برای ازدواج، بیش تر خواهد شد. از نظریه های سیستمی به تعریف مثلث سازی در این زمینه می پردازیم.

مثلث سازی:

رابطه مثلثی در زمان آرامش، از یک عضو حاشیه ای در تلاش برای نزدیک شدن به یکی از دو عضو دیگر است. در مواقع فشار راحت ترین و مطلوب ترین موضع حاشیه ای است. در خانواده، الگوهای مثلثی متعددی وجود دارد کهبا یکدیگر تداخل دارند. یکی از رایج ترین الگوهای مثلثی که هنگام تنش بین والدین به وجود می آید این است که پدر با دور شدن از مادر موضع حاشیه ای پیدا کند، در حالی که کودک با مثلث سازی وارد رابطه نزدیک با مادر شود. بچه هایی که در روابط والدین خود مثلث سازی شده باشند همان الگو ها را در خانواده خود تکرار می کنند بی آن که به عمل خود آگاه باشند. مثلث والدین و فرزند مهم ترین مثلث اساسی است.

طبق نظر روانشناس مشاور وقتی دو فرد به قصد شروع زندگی مشترک وارد رابطه می شوند، مراحل بسیاری وجود دارد. یکی از تکالیفی که زوج جدید با آن رو به رو است تبادل و توافق در مورد رابطه با خانواده اصلی همسر است. خانواده می تواند موجب انواع بیماری های روانی و روان تنی گردد و عامل اصلی بروز اختلال در زندگی زناشویی فرزندان خود باشند. هر چه قدر که مشکلات حل نشده بیشتر باشد و هر چه افراد با ایجاد فاصله بیش تر و حتی با بریدن از خانواده اصلی خود سعی در حل آن ها کرده باشند، فشار بیشتری بر روابط زناشویی تازه وارد می شود و زوج جوان را مستعد درد زیادی می نماید. تحقیقات نشان می دهد که ازدواج برای نوجوانانی که در روابط با والدینشان مثلث سازی شده اند یا روابط آشفته ای با آن ها داشته اند ، وسیله ای برای فرار از روابط اضطراب زا با والدین است. بنا براین آن ها در آمادگی برای ازدواج خودشان، بیش از اندازه اغراق می کنند.

علاوه بر مثلث سازی مواردی نظیر تمایز یافتگی، برون سازی ، جذایی هیجانی و ... در امر ازدواج تاثیر گذار هستند و مطالعات بهترین مطب روانشناسی نشان می دهد که افرادی که مثلث سازی و کنترل را در خانواده خود تجربه می کنند، به احتمال کمتری تفکر و احساس مستقل را در خود پرورش می دهند و مهارت های ضروری برای گسترش روابط دوستانه خارج از خانواده را کمتر دارند. به احتمال زیاد چنین افرادی تغییرات اساسی زندگی مثل ازدواج را با ترس ادراک می کنند و ممکن است روابط نا رضایتمندانه ی آن ها، احساسات و انتظارات منفی در مورد روابط آینده مثل ازدواج را ایجاد کند و آن ها را از ترغیب به سوی روابط صمیمانه ای مثل ازدواج دل سرد کند. و آن ها ازدواج را چالشی بزرگ تلقی خواهند کرد و خود را آماده‌ی آن نخواهند دانست و احساس منفی زیادی به ازدواج خواهند داشت.