اعتیاد انسان به مصرف مواد و دارو ها از جمله عادت هاست که کنترل و ترک آن بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن است و در ادامه به انواع دلایل که در بروز آن می توانند موثر باشد از دیدگاه بهترین مشاوره خانواده در تهران  اشاره می کنیم.

علل فردی:

یک بخش از عوامل موثر در مصرف مواد مخدر علل فردی است. که در ادامه به هر کدام از آن ها اشاره می کنیم.

فقدان شناخت:

پایین بودن سطح شناخت نسبت به مشخصات مواد مخدر و پیامدهای ناگوار مصرف آن، از جمله عوامل اعتیاد است. بسیاری از افراد به جهت عدم اطلاعات کافی از عواقب مصرف مواد و زود باوری و ارضای حس کنجکاوی، به استعمال مواد مخدر روی می آورد. چنانچه فرد در اولین مرتبه ی مصرف مواد مخدر، احساس خوشایندی داشته باشد، سعی می کند که در روزهای بعد از هر طریق ممکن، مقدار دیگر آن را مصرف کند و لذا به تدریج معتاد می شود. 

ضعف اراده:

افراد سست رای، سریع تحت تاثیر افراد معتاد قرار گرفته و ارزش ها، هنجار ها و اسلوب رفتاری آنان را می پذیرند. در مجموع به نظر می رسد افرادی با روحیات ضعیف ، زود باور ، کم طاقت در برابر مشکلات ، سرخورده و فاقد اعتماد به فس ، هیجانی و .... بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.

پایین بودن سطح تحمل:

تحمل پذیری و بردباری افراد در برابر سختی ها و نا ملایمات ، به خلق و خو ، ساختار فیزیولویکی و قدرت اراده آن ها بستگی دارد. هرچقدر سطح تحمل افراد کمتر باشد، بیشتر به دنبال لذت جویی های آنی و راحت طلبی می روند و کمتر اهداف بزرگ را دنبال می کنند.

شخصیت ضد اجتماعی:

شخصیت های ضد اجتماعی معمولا رفتاری را مرتکب می شوند که مورد قبول افراد جامعه نیست ولی خود آن رفتار را نا پسند و زیان بخش نمی دانند. آن ها با شیوه های نا مناسب از قبیل دروغ گویی، حیله و فریب، دزدی و .... برای رسیدن به مقاصد نا مشروع حقوق دیگران را پایمال می کنند. از نشانه های شخصیت ضد اجتماعی خود محوری، فقدان احساس گناه و پشیمانی، جلب اعتماددیگران، بی توجهی نسبت به مهربانی و اعتماد دیگران و داشتن ظاهری فریبنده و آرام است. همچنین بارز ترین ویژگی آن ها لذت طلبی، فرار از درد و مشکلات و رهایی از مسئولیت های زندگی است. آن ها به منظور تامین این اهداف به اعتیاد روی می آورند .

احساس تنهایی:

طبق نظر بهترین مشاور ازدواج یکی از عوامل عمده ی ارتکاب رفتارهای انحرافی نظیر اعتیاد، احساس تنهایی است. افرادی که ارتباط مستحکمی با دیگران یعنی خانواده و دوستان و بستگان ندارند و همیشه احساس تنهایی می کنند و تنهایی آن ها نتیجه ناکامی و شکست می باشد، سعی می کنند برای فراموشی شکست و ناکامی خود و رهایی از غم ها و غصه ها به مواد مخدر روی آورند . بدون در نظر گرفتن عواقب منفی آن لذت های آن را ترجیح دهند.

دردهای جسمی:

برخی افراد، برای تسکین دردهای جسمی، از مواد مخدر استفاده می کنند و این تسکین موقتی برای فرد مصرف کننده به منزله پاداش تلقی می شود و لذا استفاده از آن ها را ادامه داده و معتاد می شود. 

علل خانوادگی:

درگیری و ستیز بین والدین:

درگیری و نزاع بین والدین در محیط خانوادهموجب سلب آرامش فرزندان در خانه می شود و لذا آن ها ترجیح می دهند که بیشتر وقت خود را بیرون از منزل بگذرانند و به جهت کمبود محبت از سوی والدین جذب محبت های گروه های نا مناسبی می شوند و احتمال گرایش آن ها به مصرف مواد بیشتر می شود.

از هم گسیختگی خانوادگی:

طلاق و جدایی به عنوان آسیب اجتماعی آثار روانی نا مطلوبی بر روی زوجین و فرزندان آن ها دارد. مطالعات نشان می دهد که تعداد قابل توجهی از زنان بعد از طلاق نسبت به آینده نا امید بوده و احساس اضطراب ، دلتنگی و اندوه می کنند. در اغلب خانواده های طلاق فرزندان به ویژه دخترا از منزل و مدرسه فرار می کنند و مرتکب اشتباهات این چنینی می شوند و در مسیر اشتباه قرار می گیرند.

علل اجتماعی:

فقر و رفاه بیش از حد:

عدم دسترسی به امکانات مالی ، احساس محرومیت و ناکامی و افسردگی می تواند زمینه اعتیاد را ایجاد کند. همچنین برعکس این موضوع نیز می تواند دلیلی بر اعتیاد شود. 

دوستان ناباب:

گروه دوستان بعد از خانواده د.مین عامل مهم و اساسی است که بیشترین تاثیر را در شکل گیری شخصیت افراد دارد زیرا فرد زمانی جز گروه دوستان محسوب می شود که ارزش ها و هنجارهای مورد قبول آن ها بپذیرد و بر اساس آن رفتار کند. در غیر این صورت از طرف آن گروه طرد می شود . تاثیر گروه بر فرد به حدی است که برای حرکت خلاف جریان گروه، باید از اراده زیادی برخوردار باشد تا بتواند ارزش ها و هنجارهای جمع را نپذیرد و یا تغییر دهد. 

کچروی های اجتماعی:

انسان موجودی اجتماعی است و برای همزیستی از لحظه تولد تا واپسین دم حیات نا گزیر به همکاری و سازگاری با دیگران است. زیرا نیازهای گوناگونش او را وا می دارد تا با کمک و همیاری دیگران، موانع و مشکلات را از پیش پای خود بردارد و روز به روز زندگی را به سوی کمال سوق دهد.

کجروی اجتماعی به مفهوم رفتاری است که به طریقی با اتظار های مشترک اعضای یک جامعه سازگاری ندارد و بیشتر افراد آن را نا پسند و نادرست می دانند . از میان افراد کسی که رفتار نابهنجارش زود گذر نباشد و دیر گاهی دوام بیاورد، منحرف نامیده می شود و رفتار او را کج روی اجتماعی می گویند. 

روابط خانوادگی:

خانواده پایه و اساس و سازنده مهم ترین ساخت اجتماع است. و وجود تمام نظام های اجتماعی بستگی به مشارکت در نظام خانوادگی دارد. رفتار ناشی از نقشی که در خانواده آموخته می شود نمونه و سرمشق رفتار در سایر قسمت های جامعه خواهد بود. هر کودک از مراحل خاص رشد زیستی و عاطفی می گذرد و طی این مراحل احساسات و صفات منفی از قبیل تنفر، دشمنی، ترس، پرخاشگری ، اضطراب و گناه به وجود می آید. اگر در خانواده هیجانات و طغیان های مکرر عاطفی روی دهد، رشد عاطفی کودک به آسانی به مشکل برمیخورد و کودک گرفتار با مشکل  سازش با محیط زندگی اش و از طرف دیگر درگیر با ارضای احتیاجاتش می شود. و حس وابستگی و تعلق خاطر خود را از دست می دهد و این به نوبت در دوره کودکی، نوجوانی و باوغ و بزرگسالی تاثیر خواهد گذاشت.  برای کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک روانشناسی خوب در تهران در ارتباط باشید.